Του: Βελόπουλου Κυριάκου, Προέδρου του Κόμματος, Βουλευτή Β3΄Νότιου Τομέα Αθηνών
ΠΡΟΣ: Την κ. Υπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Τον κ. Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
ΘΕΜΑ: «Ψυχρολουσία για χιλιάδες πολύτεκνες οικογένειες, καθώς με τη θέσπιση περιουσιακών κριτηρίων αναμένεται να χάσουν επίδομα παιδιού και στέγασης»
Η πρόσφατη θέσπιση κριτηρίων που συνδέονται με κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία προμηνύει μια νέα πραγματικότητα για τις πολύτεκνες οικογένειες. Σύμφωνα με τις αλλαγές, μεγάλος αριθμός πολύτεκνων οικογενειών κινδυνεύει να αποκλειστεί από επιδόματα, γεγονός που προκαλεί έντονες αντιδράσεις. Η πολιτική αυτή με το πρόσχημα της δικαιότερης κατανομής των πόρων φέρνει στο προσκήνιο την κοινωνική αδικία που υφίστανται οι πολύτεκνες οικογένειες. Είναι προφανές ότι η μείωση των επιδομάτων θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τα ήδη βεβαρυμένα νοικοκυριά, ενώ αγνοείται η πραγματική οικονομική κατάσταση και δυνατότητα πολλών οικογενειών που ίσως διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία λόγω κληρονομιάς, αλλά δε μεταφράζονται με αντίστοιχες ρευστές απολαβές. Οι πολύτεκνες οικογένειες αντιπροσωπεύουν έναν σημαντικό πυλώνα της κοινωνίας. Αποτελούν κρίσιμο παράγοντα για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος της χώρας, καθώς στηρίζουν την πληθυσμιακή ανανέωση και την κοινωνική συνοχή. Είναι απαραίτητο να τυγχάνουν έμπρακτης στήριξης, όχι μόνο μέσω άμεσων οικονομικών παροχών, όπως επιδόματα, αλλά και με έμμεσες ενισχύσεις, όπως φορολογικές ελαφρύνσεις, επιδοτήσεις για εκπαιδευτικά και υγειονομικά έξοδα, καθώς και προγράμματα στέγασης. Χώρες που έχουν υιοθετήσει τέτοιες πολιτικές έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν πιο δίκαιες συνθήκες και να ενισχύσουν την κοινωνική συνοχή. Εντούτοις, οι προκείμενες αλλαγές από το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών, φαίνεται να παραβλέπουν τις ιδιαίτερες ανάγκες και τη συμβολή αυτών των οικογενειών στην κοινωνία. Η διαμαρτυρία των πολύτεκνων οικογενειών είναι απόλυτα δικαιολογημένη. Απαιτούνται άμεσα μέτρα για την επανεξέταση των κριτηρίων, με γνώμονα την κοινωνική δικαιοσύνη και τη στήριξη της πολύτεκνης οικογένειας. Η κοινωνική συνοχή απαιτεί πολιτικές που να προάγουν την ισότητα και τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων και όχι μέτρα που διευρύνουν το χάσμα.
Ερωτώνται οι κ. κ. Υπουργοί:
1. Διατίθεσθε να προβείτε σε αναθεώρηση περί θέσπισης περιουσιακών κριτηρίων, όσον αφορά τις πολύτεκνες οικογένειες και να λάβετε υπόψη τη δεινή τους θέση σε μια περίοδο οικονομικής αβεβαιότητας;
2. Με ποιες άμεσες και έμμεσες οικονομικές παροχές προτίθεσθε να στηρίξετε την πολύτεκνη οικογένεια ως κίνηση επένδυσης για το μέλλον της χώρας;
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ &
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
Ταχ. Δ/νση: Δραγατσανίου 08 Ταχ. Κώδικας: 105 59 - Αθήνα Πληροφορίες: Κ. Ρουσομάνη Τηλέφωνο: 2144055235
e-mail: krousomani@gmail.com
ΠΡΟΣ: Τη Βουλή των Ελλήνων Δ/νση Κοιν/κού Ελέγχου Τμήμα Ερωτήσεων
Αθήνα
KOIN. : Πολιτική Γραμματεία Υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας
ΘΕΜΑ: «Ψυχρολουσία για χιλιάδες πολύτεκνες οικογένειες, καθώς με τη θέσπιση περιουσιακών κριτηρίων αναμένεται να χάσουν επίδομα παιδιού και στέγασης».
ΣΧΕΤ: Η με αριθ. πρωτ. 3359/12-2-2025 Ερώτηση
Σε απάντηση της ως άνω ερώτησης που κατατέθηκε στη Βουλή από το Βουλευτή κ. Κ. Βελόπουλο με θέμα «Ψυχρολουσία για χιλιάδες πολύτεκνες οικογένειες, καθώς με τη θέσπιση περιουσιακών κριτηρίων αναμένεται να χάσουν επίδομα παιδιού και στέγασης», σας ενημερώνουμε για τα ακόλουθα:
Α. (α) ο αριθμός των εξαρτώμενων τέκνων λαμβάνεται υπόψη για τη χορήγηση του επιδόματος παιδιού.
(β) Για τους τριτέκνους και πολύτεκνους δυνητικά ωφελούμενους του προγράμματος «Πρόσβαση σε παιδικούς, βρεφικούς, βρεφονηπιακούς σταθμούς, καθώς και σε ΚΔΑΠ και ΚΔΑΠΜεΑ», προβλέπεται επιπλέον μοριοδότηση.
(γ) Τα τέκνα πολύτεκνων και τρίτεκνων οικογενειών συμμετέχουν στις Παιδικές Εξοχές του Κρατικού Προγράμματος δωρεάν χωρίς καταβολή ποσού συμμετοχής.
Επιπλέον, επισημαίνεται ότι η πολυτεκνική ιδιότητα απονέμεται και σε τριτέκνους εφόσον εκπληρώνουν τους όρους των διατάξεων 2,3,4 των εδαφίων της παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 3454 / 206 (Α΄75).
1. Το επίδομα παιδιού (αρ. 214 του ν.4512/2018 (5/Α΄), όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 15 του ν.4659/2020 (21/Α΄), χορηγείται λαμβάνοντας υπόψη:
- τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων
- το ισοδύναμο οικογενειακό εισόδημα
- την εισοδηματική κατηγορία κάθε οικογένειας.
Η διαδικασία της χορήγησης του επιδόματος παιδιού, καθορίστηκε με την αρ.Γ.Π.οικ.Δ22/11/2705/58/2018 (57/Β΄) απόφαση, όπως ισχύει.
2. Mε τις διατάξεις του άρθρου 104 του ν. 4941 / 2022 (Α΄113), «θεσπίστηκε πρόγραμμα οικονομικής στήριξης οικογενειών, για την πρόσβαση βρεφών και νηπίων σε υπηρεσίες προσχολικής αγωγής και φροντίδας, καθώς και την πρόσβαση παιδιών, εφήβων και ατόμων με αναπηρία σε υπηρεσίες δημιουργικής απασχόλησης, με φορέα υλοποίησης την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, Ανώνυμη Εταιρεία (ΕΕΤΑΑ ΑΕ). Η δαπάνη χρηματοδότησης καλύπτεται από ενωσιακούς πόρους των συγχρηματοδοτούμενων Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021- 2027, και από Εθνικούς Πόρους.
Σε ό,τι αφορά τους πολύτεκνους και τρίτεκνους δυνητικά ωφελούμενους, στο άρθρο 8 της ΚΥΑ με αρ. 47217 / 19-5-2023 (Β΄3418) προβλέπεται επιπλέον μοριοδότηση για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα. Συνολικά, στη νέα περίοδο, έλαβαν voucher 7.045 περισσότερα παιδιά για να εγγραφούν σε ΚΔΑΠ τυπικής ανάπτυξης.
3. Στο πλαίσιο του Κρατικού Κατασκηνωτικού προγράμματος για τη φιλοξενία παιδιών, οικογενειών, ηλικιωμένων και Ατόμων με Αναπηρίες, με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα, λειτουργούν Παιδικές Εξοχές του Κρατικού Προγράμματος, βάσει των διατάξεων του ν.749/1948 ( 200/Α΄), όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε μεταγενέστερα.
Η συμμετοχή των παιδιών των πολύτεκνων και τρίτεκνων οικογενειών στις Παιδικές Εξοχές του Κρατικού Προγράμματος γίνεται δωρεάν, χωρίς την καταβολή ποσού συμμετοχής.
Πέραν των ανωτέρω για κάθε παιδί που γεννιέται στην Ελλάδα, χορηγείται επίδομα γέννησης, σύμφωνα με το ν. 4659 / 2020 (21 Α΄), όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 10 του ν. 4756 / 2020 (Α΄235), και τις διατάξεις των άρθρων 29 – 32 του ν. 5092 / 2024 (Α΄33)
Η διαδικασία για την χορήγηση του επιδόματος γέννησης, καθορίστηκε με την αρ. Δ11 / οικ. 8523/236/20 (490 Β΄) ΚΥΑ..
Για τον καθορισμό του ύψους του επιδόματος λαμβάνεται υπόψιν ο αριθμός των εξαρτώμενων τέκνων όπως αυτός διαμορφώνεται μετά την γέννηση του τέκνου και το ποσό καταβάλλεται ως εξής:
α) 2.400,00 € για το πρώτο κατά σειρά γέννησης εξαρτώμενο τέκνο β) 2.700,00 € για το δεύτερο κατά σειρά γέννησης εξαρτώμενο τέκνο γ) 3.000,00 € για το τρίτο κατά σειρά γέννησης εξαρτώμενο τέκνο και
δ) 3.500,00 € για το τέταρτο και κάθε επόμενο κατά σειρά γέννησης εξαρτώμενο τέκνο.
Το επίδομα γέννησης του άρθρου 1 του ν. 4659 / 2020 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 29 του ν. 5092
/ 2024 καταβάλλεται αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2023 στα πρόσωπα που κατέστησαν δικαιούχοι. Η αύξηση θα ισχύει αναδρομικά για τα παιδιά που γεννήθηκαν από 1-1-2023.
Στο πλαίσιο αυτό εκτιμάται ότι ενισχύονται 35.000 οικογένειες με 1 παιδί, 32.000 οικογένειες με 2
παιδιά, 6.600 τρίτεκνοι και 1.400 πολύτεκνοι ετησίως.
Σημειώνεται, ότι επίκεινται αλλαγές στα προνοιακά επιδόματα τα οποία καταβάλλει το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας μέσω του ΟΠΕΚΑ. Στόχος των αλλαγών είναι με την συμπερίληψη και περιουσιακών στοιχείων – ακίνητων και κινητών – στη διαδικασία επιλογής των δικαιούχων, πλην των εισοδηματικών στοιχείων, να πραγματοποιηθεί «συμφωνία ειλικρίνειας» με τον κάθε πολίτη, ώστε η Πολιτεία να στηρίζει όσους βρίσκονται σε πραγματική ανάγκη.
Β. Επιπλέον, σας γνωρίζουμε ότι κατά την παρούσα φάση εκπονείται από το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό, έναν από τους άξονες του οποίου αποτελεί η στήριξη της οικογένειας, με την έννοια της άρσης των αντικειμενικών (οικονομικών, πρακτικών και ψυχολογικών) εμποδίων που αποτρέπουν άνδρες και γυναίκες από το να δημιουργήσουν οικογένεια ή/και να πετύχουν τον επιθυμητό αριθμό παιδιών. Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου άξονα πρόκειται να σχεδιασθούν και να υλοποιηθούν προγράμματα και δράσεις που αφορούν α) στην οικονομική στήριξη των οικογενειών [επιδόματα, στοχευμένες παροχές - π.χ. πολύτεκνες ή μονογονεϊκές οικογένειες - φορολογικές ελαφρύνσεις, κάθε είδους βοήθεια στη νέα μητέρα], β)στη συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής (βρεφική και παιδική φροντίδα, ολοήμερο σχολείο, ΚΔΑΠ, κατασκηνώσεις κλπ, γονεϊκές άδειες, δυνατότητα συνυπηρέτησης συζύγων, δυνατότητα τηλεργασίας, μερικής απασχόλησης κλπ, διαχείριση αδειών εκπαιδευτικών και τοποθέτηση αναπληρωτών ώστε να μη χάνονται ώρες μαθήματος) και γ)στην ενθάρρυνση/υποστήριξη απόκτησης παιδιών (στέγαση, στήριξη νέων ζευγαριών στη δημιουργία νοικοκυριού, κίνητρα αυτονόμησης νέων, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση γύρω από τη δυνατότητα απόκτησης παιδιών μετά τα 40, στήριξη εξωσωματικής).
Γ. Αναφορικά με τη διάσταση της στεγαστικής πολιτικής στο πλαίσιο αντιμετώπισης του δημογραφικού, σας γνωρίζουμε τις ακόλουθες δράσεις:
Θεσπίστηκε με το Ν.5006/2022, με αντικείμενο τη χορήγηση χαμηλότοκων ή άτοκων δανείων από πιστωτικά ιδρύματα σε νέα άτομα ή νέα ζευγάρια, ηλικίας 25-39 ετών, με σκοπό την απόκτηση πρώτης κατοικίας. Το δάνειο χρηματοδοτείται κατά 75% από τη ΔΥΠΑ και δεν οφείλεται τόκος, ενώ το ύψος της χρηματοδότησης της ΔΥΠΑ για τα δάνεια του παρόντος δεν υπερβαίνει τα 750 εκ. ευρώ. Αν ο δανειολήπτης είναι ή καθίσταται, μετά τη σύναψη του δανείου, τρίτεκνος ή πολύτεκνος, το ποσό των τόκων καλύπτεται από τη Δ.Υ.Π.Α. Μέχρι σήμερα, έχουν εγκριθεί για ένταξη στο πρόγραμμα 8.987 αιτήσεις και έχουν συναφθεί 7.663 δανειακές συμβάσεις.
Επιπλέον, έχει ξεκινήσει ήδη η εφαρμογή του προγράμματος Σπίτι μου ΙΙ με διεύρυνση των εισοδηματικών και ηλικιακών ορίων του με στόχο την κάλυψη 20.000 δικαιούχων. Το σύνολο των υπαγωγών ανέρχονται σε 584.
Με το ν. 5006/2022 (239 Α΄) θεσπίστηκε το πρόγραμμα Κάλυψη, με το οποίο επιδιώκεται η αξιοποίηση του υφιστάμενου αποθέματος διαμερισμάτων του προγράμματος ΕΣΤΙΑ για την υλοποίηση προγράμματος κοινωνικής μίσθωσης. Στόχος του προγράμματος είναι η διάθεση ιδιωτικών κατοικιών με επιδοτούμενη μίσθωση σε νέους ηλικίας 25-39 ετών, δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος που δεν διαθέτουν ιδιόκτητη πρώτη κατοικία. Η επιλογή των ωφελούμενων γίνεται με αντικειμενικά κριτήρια με προτεραιότητα στις μονογονεϊκές, τις τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες, άτομα με αναπηρία και άλλες ευάλωτες ομάδες. Το πρόγραμμα καλύπτει το κόστος μίσθωσης της κατοικίας για διάστημα τριών ετών και τυχόν δαπάνες επισκευών και μεταφοράς οικοσκευής, όπου απαιτείται. Τα νοικοκυριά που έχουν ήδη στεγαστεί ανέρχονται σε 200, εκ των οποίων 10 πολύτεκνες και 8 τρίτεκνες οικογένειες.
Ως ενισχυτική παρέμβαση για την πρόληψη και αντιμετώπιση της στεγαστικής επισφάλειας νοικοκυριών χαμηλού η μεσαίου εισοδήματος που διαμένουν σε ενοικιαζόμενη κατοικία, υλοποιείται το πρόγραμμα του Επιδόματος Στέγασης. Το επίδομα παρέχει 70 έως 210 ευρώ το μήνα, ανάλογα με τη σύνθεση της ωφελούμενης μονάδας, έχει συνολικό ετήσιο προϋπολογισμό 340 εκατ. ευρώ από πόρους του κρατικού προϋπολογισμού, ενώ ο μέσος αριθμός των ωφελούμενων νοικοκυριών για το 2024 ανήλθε σε 229.613.
